วันจันทร์ที่ 24 มกราคม พ.ศ. 2554

กล้าย พี่น้องของกล้วย

กล้าย

           ต้นกล้าย คือกล้วยชนิดหนึ่ง และเป็นต้นไม้ในชุดต้นไม้ชื่อคล้องจองกันที่ผู้เขียนได้รวบรวมไว้   เช่น กล้วยกล้ายปัจจุบันคนส่วนใหญ่จะคาดเอาว่าคำว่า กล้ายใน กล้วยกล้าย จะเป็นสร้อยคำ   ไปเสีย เช่นเมื่อกล่าวถึงกล้วย                                         

ไปตลาดซื้อกล้วย ซื้อกล้ายมาบ้างนะ

กล้วยกล้ายนี่ อย่ามองข้าม ปลูกไว้ข้างบ้านบ้างนะ มันมีประโยชน์  เป็นต้น
           เมื่อบอกว่า ต้นกล้ายนะมีจริงๆ มีลูกให้กินด้วยนะ ส่วนใหญ่จะอุทานว่าจริงหรือ ต้นกล้ายนะมีจริงหรือ จากการสำรวจนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา       ปีที ๑ โรงเรียนมัธยมแห่งหนึ่งในหาดใหญ่ ปีการศึกษา ๒๕๔๕ จำนวน ๒๘ คน มีเพียง ๒ คนเท่านั้นที่รู้จักและเคยเห็นต้นกล้าย อีก ๕ คน เคยได้ยินชื่อต้นกล้าย แต่ไม่เคยเห็น นอกจากนั้น ๒๑ คน ไม่เคยได้ยินคำว่าต้นกล้าย และไม่อยากจะเชื่อว่ามีต้นกล้ายอยู่ในโลกด้วยซ้ำ ซึ่งเป็นแรงจูงใจส่วนหนึ่งที่ทำให้ผู้เขียนได้  ค้นคว้า และแสวงหาภาพมาประกอบมาแสดง ดังนี้
       พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน     พุทธศักราช ๒๔๙๓  ฉบับพิมพ์ครั้งที่ ๑๒ พุทธศักราช ๒๕๑๕ หน้า ๙๕  ได้กล่าวถึง  ต้นกล้าย ไว้ดังนี้
กล้าย น. กล้วยชนิดหนึ่ง ผลเป็นเหลี่ยมเด่น มีสัณฐานเรียวยาวคล้ายกล้วยหอมจันทน์ ขนาดใหญ่และยาวกว่ากล้วยหอมเขื่องๆ ก้นและปลายสอบแหลม ขั้วยาว เมื่อสุกจนผิวเหลืองแล้วยังมีรสชืดๆ ฝาดๆ ต้องต้มหรือเผาให้สุกเสียก่อนจึงรับประทานได้ดี
(Plantain; Musa paradisiaca                         ผลกล้าย

             และหนังสืออักขราภิธานศรับท์  ของ       ดร. แดนบีช แบรดเลย์ เป็นผู้รวบรวมและจัดพิมพ์ขึ้น เมื่อ พุทธศักราช ๒๔๑๖  หน้า ๒๔๙ ก็ได้พูดถึง         ต้นกล้าย และต้นกล้วย ไว้ดังนี้
ต้นกล้าย, เปนชื่อต้นอย่างหนึ่ง, เหมือนกล้วย        ผลยาวๆ  มันขึ้นอยู่ในป่า กินดี.
ต้นกล้วย, เปนชื่อต้นอย่างหนึ่ง, เปนกล้วยมีหลายพัน หลายอย่าง, เช่นกล้วยหอม กล้วยไข่ ในสวนนั้น.

วันอาทิตย์ที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2553

กระบก - อัลมอลต์แห่งสยาม

          
         เมล็ดสีน้ำตาลปนดำ ที่คนอิสานส่งมาขาย เห็นหาบขายกันทั่วๆไป ขายเป็นถ้วยๆ นะ
มันคืออะไร  !
          ครับ มันคือ เมล็ดกระบก หรือเมล็ดมะลื่น
ลองซื้อกินดูสักถ้วยซิครับ จะรู้ว่ามันกินดีอร่อยไปอีกแบบ จะเป็นถั่วก็ไม่ใช่ จะเป็นเมล็ดมะม่วงหิมพานต์ก็ไม่ใช่  เพราะมันเป็นเมล็ดกระบกไง หึหึ 
         กระบกเป็นไม้ในวงศ์  IXONANTHACEAE    
ชื่อวิทยาศาสตร์Irvingia malayana Oliv. ex A. Benn.
ชื่อท้องถิ่น กระบก, กะบก, จะบก, ตระบก-กลาง,    จำเมาะ-เขมร, ซะอัง-ชอง ตราด, หมากบก-อิสาน, มะมื่น-เหนือ, มื่น-เหนือ, มะลื่น, หมักลื่น-สุโขทัย, หลักกาย-ส่วย สุรินทร์
         จากการสอบถามพูดคุย ทราบว่าเป็นเมล็ดของไม้ยืนต้น มีมากแถบป่าแดง ในภาคอีสาน และเมล็ดเป็นของกินเล่นของเด็กๆ มีคนหัวคิดดี ส่งมาขายทางภาคใต้ และดูแล้วเป็นระบบเครือข่ายเช่นเดียวกับ
แมลงที่ส่งมาขาย วันหน้าจะพยายามหาภาพต้น ใบ และดอก มาให้รู้จักกัน
            เมล็ดกระบก หรือเมล็ดมะลื่น มีรสอร่อยน่าจะเป็นรองเมล็ดมะม่วงหิมพานต์ เล็กน้อย แต่ไม่น่าเป็นรองเมล็ด อัลมอลด์ (Almond) ของฝรั่ง ซึ่งเป็นเมล็ดของไม้ยืนต้นเหมือนกัน ลองชิมเปรียบเทียบดูซิ
            อัลมอลต์ (Almond) ที่เขาใส่ในช็อกโกเลต (Chocolate) หรือโรยหน้าเค็ก ที่เรียกว่า Almond cake  เป็นที่นิยมกันทั่วไปทั้งโลก เพราะฝรั่งสอนให้เรากิน เสียเงินซื้ออัลมอลต์มาทานกันปีละไม่น้อยเชียวนาหากมีเวลาใครก็ได้ช่วยทำ เค็กมะลื่น  แล้วจับใส่ปากฝรั่ง ดูบ้างเป็นไรไปล่ะเออ
          ไม่แน่นะเราอาจจะต้องส่งเค็กมะลื่น เป็นสินค้าออกที่สำคัญ เพราะฝรั่งชอบในรส และความมันของมะลื่น ก็ได้   แต่วันนี้ต้องจบ และลาไปเพียงเท่านี้ก่อน เพราะเพื่อนตะโกนมาแต่ไกลแล้ว

                                                    "เฮ้ย ๆ เติน ๆ หลับกลางวันแล้วหลาว"
                                             (ถอดความ - เฮ้ย ๆ ตื่น ๆ หลับกลางวันอีกแล้ว)

มันเดือย

                   
                           บทเรียนหน้าเดียวฉบับนี้ขอเสนอของอร่อย ที่แอบซ่อนอยู่ในเมืองหาดใหญ่อีกอย่าง คือ    มันเดือย มันเดือย คือ น้ำแข็งรวมมิตรชนิดหนึ่งที่อยู่คู่หาดใหญ่มาไม่น้อยกว่า ๔๐ ปี ผู้เขียนทานมาตั้งแต่แก้วละ บาทสมัยพ่อแม่ ของแม่ค้าปัจจุบันขายอยู่ในโรงเรียนมัธยมมาแล้ว         
                      มันเดือย เป็นชื่อเรียก แต่ความจริงรวมมิตรนี้จะมีส่วนผสมให้เลือกอย่างน้อยสี่อย่างคือ มันสำปะหลังเชื่อม, ลูกเดือยต้ม, ถั่วแดงต้ม  และสับปะรดเชื่อม  การสั่งก็ระบุได้ว่าจะใส่อะไรกี่อย่าง  แม่ค้าก็จะตักให้ตามสั่ง ใส่น้ำแข็งป่น ราดน้ำหวาน และหางกะทิ ใส่ช้อน พร้อมทานได้เลย

                     หากจบบทเรียนนี้โดยไม่บอกที่ตั้งของร้านมันเดือย เดี๋ยวผู้อ่านจะโกรธเอา  ครับเอาง่ายๆ ให้ท่านตั้งหลักที่ห้างสรรพสินค้าโรบินสัน  หันหลังให้โรบินสันก็จะหันหน้าไปสถานีรถไฟหาดใหญ่ไง  ร้านมันเดือยอยู่หัวมุมของลานจอดรถด้านซ้ายมือ เป็นรถเข็นเล็กๆ นั่นแหละใช่เลย เชิญทานมันเดือยที่หาดใหญ่ก่อนนะครับ